گامی نو در شیوه بیان معماری؛ تجربه استفاده از کاریکاتور در فرآیند یادگیری

تحول در حوزه آموزش معماری، تبدیل آن از نظام استاد-شاگردی به نظام مدرسه‌ای و جدا شدن حوزۀ نظر و عمل معماری و آموزش این دو حوزه، پیچیدگی‌هایی را از جمله نحوه تأثیرگذاری و بازیابی دانش معماری در فرآیند طراحی و عمل معماری ایجاد می‌کند. در این زمینه پژوهش حاضر تأثیر ابزار کاریکاتور را جهت افزایش تأثیرگذاری حوزه محدودی از دانش معماری در شکل‌دهی به اثر معماری بررسی می‌کند و با فراهم آوردن مقدمات لازم روش استفاده از این ابزار را تدوین می‌نماید. روش کلی انجام پژوهش در گام اول مبتنی است بر تحلیل و تفسیر منطقی بر پایه منابع کتابخانه‌ای که به شکل عمده معطوف به حوزه‌های طراحی‌پژوهی، شناخت کاریکاتور و روان‌شناسی یادگیری با رویکرد شناختی است. در گام بعدی، روش آموزشی حاصل از مطالعات کتابخانه‌ای، در قالب طرح یک مطالعه میدانی به روش شبه‌تجربی بر روی دو گروه 15 نفره از دانشجویان ترم اول معماری دانشگاه شهید بهشتی با ارائه سه نکته آموزشی از درس سازه مورد آزمون قرارمی‌گیرد و در نهایت به این نتیجه می‌رسد که استفاده از ابزار کاریکاتور به‌دلیل قابلیت‌های به‌سزای آن در فرآیند توجه و پردازش اطلاعات، با بالابردن میل به بسط تصویری اطلاعات، زمینه‌ساز تجربه معناداری است که به غنای طرحواره‌های تصویری ذهن طراح می‌انجامد و آموزه‌ها و دریافت‌های حاصل از آن، در ذهن ماندگار می‌شوند و به شکلی مؤثر در فرآیند حل مسئله حضور می‌یابند.